een tijdje geleden deed een vriend me de suggestie om eens een zelfportret te tekenen. Ik heb de neiging om zo'n suggesties op te vatten als 'opdrachten' (nog net niet als 'bevelen'). De meeste boeken die ik lees, lees ik zo als opdracht. De tekening maken was iets om te doen vanuit één of ander therapeutsich perspectief. Genadeloos jezelf blijven bekijken. En vandaag zag ik dan eindelijk een gaatje van een uur, zonder andere taken die op me riepen, met voldoende innerlijke rust. Na gisterenavond mijn eerste les op de academie te hebben genoten voelde ik me gesterkt.
ik wilde een zo 'eerlijk' mogelijk portret. Geen gom om te verwijderen wat ik liever niet zag. Scheef getekende neus, foute proporties: pech: geen gom, en geen tijd om het af te werken. Het ging erom wat ik zag, ook achter de lijnen en de schaduwen. En het is geworden wat ik dacht. Net dat wat ik altijd in de spiegel zie als ik wat langer kijk: een expressie van verdriet, en een vleugje angstige verschrikking. Het verdriet komt altijd genadeloos naar me toe als ik in de spiegel kijk, en graaft zich met de jaren steeds dieper in de lijnen. Ik heb altijd het gevoel dat ik verraden word door het verhaal van mijn gelaat. Als ik lach verschijnen er andere lijnen, andere verhalen, maar écht lachen kan je niet vastleggen
ik vond het passen, ik dacht aan Kamil, wiens herdenkingsplechtigheid ik vandaag bijwoonde. Twee weken geleden vermoord in Bagdad. Voor sommigen een held, een patriot (maar nee: geen nationalist want hij was een communist), die sinds vijf jaar mee hielp aan de wederopbouw van Irak. Voor sommigen een lucide intellectueel die 'with distinction' zijn thesis in de wijsbegeerte had gemaakt, en zoveel zinvols had geschreven, zoveel mensen had geholpen en begeleid. Er moest een woord van de Iraakse ambassade af, van het kabinet van De Gucht, van het Arabisch instituut (met nauwelijks onderdrukte woede), van de Belgishe vrienden die een lans voor de politieke vluchtelingen wilden breken. Arabisch, Engels, Nederlands, Italiaans en Frans. Het vloeide allemaal in elkaar over. Iedereen richtte zich naar z'n achttienjarige zoon, die onafgebroken op zijn kauwgum beet.
en ik zat daar en kon enkel aan de gesprekken denken in de straten van Leuven, op de terrasjes van Leuven, aan zijn lach, aan zijn zachtheid. En toen dacht ik: laat me mijn portret van verdriet aan hem opdragen. Temeer daar het zijn beste vriend was die me de opdracht gaf. Fietsend in de herfstige stilte, terug naar huis, rijpte de gedachte. Het snikken van vannacht in mijn droom waarde nog door mijn lijf.
het kan niet altijd kluchtig zijn. Maar Kamil zag overal wel de humor van in, dat hadden we gemeen. Zijn vermaarde lach zal blijven...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten